Maddenin dördüncü hali olarak bilinen plazma; adı çok fazla duyulmasa bile maddenin en sık karşılaşılan hali olarak karşınıza çıkar. Yani aslında plazma, bir gazın enerji verilerek iyonlaştırılması anlamına gelir. Normal şartlarda atomlarda bulunan elektronlar atom çekirdeğine bağlıdır. Atom bir bütün şeklinde hareket ederken, iyonlaştırmak elektronlarla atom çekirdeği arasında oluşan bağım koparılmasıdır. Plazmada iyonlar (yani elektronu koparılan atomlar) ve serbest olan elektronlar birbirinden bağımsız şekilde hareket etme eğilimine sahiptir. Artı yüklü iyonlarla eksi yüklü olan iyonlarda bulunan elektronların sayısı ise hemen hemen birbiriyle aynıdır.
Plazma genel olarak bir gazı, elektronlar atom çekirdeğinden kurtulmak için yeterince enerji kazanana kadar ısıtarak elde edilir. Ayrıca lazerler kullanılarak şiddetli elektromanyetik alanlar kullanılarak da elde edilebilir.
Plazmalar sıcak ve soğuk plazmalar olarak ikiye ayrılır. Yıldızlar sıcak plazmaya örnek olarak verilirken, floresan ise soğuk bir plazma çeşididir. Bir plazma, gaz ısıtılarak ya da bir lazer ile mikrodalga jeneratörü ile beraber uygulanan güçlü bir elektromanyetik alan tabi tutularak oluşturulur. Bu elektron sayısında artış ya da düşüşler, iyonlar ismi verilen pozitif ya da negatif yüklü parçacıklar oluşturur. Ayrıca eğer varsa moleküler bağların ayrışmasına eşlik etmesi ile bilinir.
Bu yük, taşıyıcıların önemli ölçüde varlığı plazmayı elektirsel olarak iletken hale getirir. Bu sayede elektromanyetik alanlara şiddetli bir tepki verir. Gaz gibi plazmanın da bir kap içerisine konulmadığı takdirde belli bir hacmi ya da biçimi yoktur. Gazdan ayrı olarak, bir manyetik alanın etkisi ile lifler, çift katmanlı yapılar ve kirişler oluşturur.
Plazma, sıradan maddenin evrende en bol hali olarak nitelendirilebilir. Çoğu düşük yoğunlukta olan bölgelerde, özel küme içi alanlarda ve güneş dâhil olmak üzere yıldızlarda madde tam olarak bu şekilde bulunur. Plazmaların dünya üzerinde en yaygın şekli ise ışıklı reklam tabelalarında görülür.
Plazma ile alakalı birçok özellik kontrollü füzyon ve füzyon gücü ile alakalı yapılan araştırmalar sonucunda bulunmuştur. Bunun temel nedeni ise plazma fiziğinin nükleer füzyonun anlaşılması için gereken temeli sağlamasıdır.
Plazma; fizik ve kimyada iyonlaşan gaz anlamına gelir. İyonlaşan gaz için kullanılan plazma kelimesi, 1920’li yıllardan bu yana fizik alanında yer edinmeyi başarmıştır. Kendine dair çeşitli niteliklere sahip olduğu için, söz konusu olan plazmanın biçimi maddenin gaz, sıvı ve katı biçiminden farklı olarak nitelendirilir.
Katı bir cisimde cismi meydana getiren moleküllerin hareketi oldukça azdır. Moleküllerin ortalama olan hareket enerjisi farklı bir yöntem sayesinde (mesela ısıtılarak) arttırıldığında cisim ilk olarak sıvıya, sonra ise gaza dönüşür. Gaz fazında elektronlar çok hızlı bir şekilde hareket ederler. Eğer gaz halinden sonra yine de ısı verilmeye devam edilirse bir iyonlaşma ortaya çıkabilir. Bir elektron çekiminde kurtulan ve serbest bir elektron uzayı meydana getirilerek maddeye yeni bir biçim kazandırılır. Atom herhangi bir elektronu eksilmiş ve net şekilde pozitif yüke sahip olmuş olacaktır. Yeteri kadar ısıtılan gaz içerisinde iyonlaşma defalarca tekrar eden ve serbest elektron ile iyon bulutları oluşmaya başlar. Ancak bazı atomlar nötr kalmaya devam eder. Oluşan bu iyon, nötr ve elektron atom karışımı; plazma olarak isimlendirilir.
İyonlaşma durumu en az bir elektronun molekül ya da atomdan ayrıldığı anlamına gelir. Serbest elektrik yükü ile beraber plazma yüksek bir elektrik iletkenliğine kavuşur ve elektromanyetik alanlardan çok daha kolay bir şekilde etkilenir. Atmosfer üzerinde manyetosferde, özellikle kutuplara yakın olan bölgelerde görülen güneş rüzgârları ve Auroralardan kaynaklanan yüklü parçacıklarla çarpışan oksijen atomlarının iyonize olması ile beraber oluşur.
Plazma;
Günlük hayatta çok sık görülmese bile maddenin dördüncü hali farklı şekillerde karşınıza çıkabilir. Bu şekiller şöyle sıralanabilir:
Evrende maddenin dört hali vardır. Bunlar sıvı, katı, gaz ve plazmadır. Mikroskobik açıdan bakıldığında plazma örnekleri, sürekli olarak hareket eden ve etkileşen yüklü parçacıklar topluluğu olarak ifade edilir. Plazma içerisinde nötr atom ya da moleküllerin olması plazmanın halini değiştirmez. Bu maddenin kimyasal tepkimeleri ise son derece hızlıdır. Çünkü plazma maddenin en sıcak hali olduğundan, elektronların çekirdek ile bağları da son derece güçsüzdür.
Plazmanın kullanım alanları şu şekilde sıralanabilir:
Demir, çelik, alüminyum gibi metal malzemelerde istenilen şekil ve ölçüde bir ürün elde etmenin en etkili yöntemlerinden biri plazma kesimdir. Atölyelerde, imalathanelerden ve tamirhanelerde bu yöntemin kullanılmasının birçok farklı avantajı vardır. Plazma kesimin avantajlarından en önemlisi ise üretkenliktir. Bu sayede çok daha kısa süre içerisinde daha fazla kesim yapmak mümkün hale gelir. Bu da daha az insan gücüyle daha fazla üretim yapmak anlamına gelir. Bu sayede atölye ya da imalathane düşük işçilik maliyetiyle çok daha fazla sayıda işçi çıkarabilir.
Plazma kesimin üretkenliğe yaptığı bir başka katkı ise kesim öncesinde bir ön tav işlemine ihtiyaç duyulmamasıdır. Bunun anlamı ise kesilecek olan malzemenin kesim öncesinde herhangi bir ısıtma işlemine maruz bırakılmamasıdır. Kesilecek olan metal malzemenin ısıtılarak belli bir derece sıcaklıkta kesilmesi, hem işin zamanını hem de zahmetli olmasını artırır. Isıtma işleminde oluşacak muhtemel bir hatadan kaynaklı yaşanabilecek malzeme israfının da önüne geçilmiş olur.
Kesim öncesinde ve sırasında olduğu gibi plazma kesim, işlem sonrasında da çok büyük bir pratiklik sağlar. Son dönemlerde gelişmiş teknoloji ile beraber plazma kesim makinelerinin kesme torkları çok daha temiz ve hassas işler çıkarır. Bu sayede kesim sırasında temizlenmesi gereken bir cüruf meydana gelmez. Kesilecek olan malzemeye en az güçle en iyi kesim gerçekleştirdiği için kesim sonrası yüzeyde bir eğilme, bükülme, yamulma gibi olumsuz durumlar olmayacağı için kesin sonrası bir düzeltme yapmaya da gerek yoktur.
Bu kesim yöntemi sağlık ve çevre açısından çok önemli avantajlar sağlar. Bunların yanı sıra makineler kullanılan gazın tehlikesiz olması da iş güvenliği açısında çok büyük kolaylıktır. Kullanılan gazın yanıcı ve patlayıcı olmaması, işyerinde meydana gelebilecek bir yangın ya da patlamanın önüne geçmektir. Patlayıcı ve yanıcı gazların bulunduğu bir işyerinde çalışan personellerin küçük bir dikkatsizliği ile oluşabilecek bir hata yaşanması istenmeyen büyük sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir.
Firmamızda plazma makinası ve plazma kesim yoktur, bir çok firmanın plazma ile kestiği 35mm e kadar olan kalınlıkları lazer makinamızda kesebiliyoruz.
Lazer kesim sektöründe fark yaratan çalışmalara imza atan Cey Lazer, metal tasarım konusunda en hızlı ve kaliteli hizmeti sunan bir firmadır. Plazma kesim başta olmak üzere her türlü lazer kesim ihtiyacına akılcı çözüm önerileri sunan Cey Lazer kalitesini yaşamak için web sitemizi ziyaret edebilir ve alanında uzman ekibimizle hemen irtibat kurabilirsiniz.